MUTYZM WYBIÓRCZY - ZABURZENIE LĘKOWE, O KTÓRYM NIKT NIE MÓWI...

Zdjęcie pochodzi ze strony fundacji https://www.facebook.com/FundacjaMutyzmWybiorczyReaktywacja/

Wiele mówi się w dzisiejszych czasach o zaburzeniach typu autyzm, Zespół Aspergera czy ADHD, ale czy ktoś z Was słyszał o zaburzeniu o nazwie mutyzm? Przyznam szczerze, że ja dowiedziałam się o nim kilka dni temu. Dlaczego tak niewiele się mówi o tym zaburzeniu?

Dzisiejszy post nie jest napisany przeze mnie, głównie z tej przyczyny, że posiadam zbyt małą wiedzę o zaburzeniu o nazwie mutyzm. Wiem jednak jedno, trzeba o nim mówić, bo stany lękowe z nim związane, wcześnie zdiagnozowane, są do "ogarnięcia", a co za tym idzie, możemy bardzo pomóc naszemu dziecku, a przecież jako kochający rodzice, chcemy dla naszych pociech jak najlepiej. Zapraszam więc do lektury.

Witajcie!

na początek chciałam zapytać was czy słyszeliście o zaburzeniach lękowych?

Jestem przekonana, że każdy z was chociaż raz w życiu więcej spotkał osobę, która boi się psa, wysokości, lot samolotem, pająka, burzy albo wody.

Ale czy ktoś z was zna osobę, która boi się mówić?

Mutyzm wybiórczy to zaburzenie lękowe, a osoba nim dotknięta potrafi mówić i wie co chce powiedzieć lecz nie tego robi. Trudno jest zrozumieć zachowanie takiej osoby. Wiele postronnych osób uważa, że są one po prostu nieśmiałe, ale z nieśmiałością nie ma to nic wspólnego.

Możecie się zastanawiać, dlaczego zawracam głowę tym tematem? Zaraz to wyjaśnię.

Od kiedy dowiedziałam się, że moja córka ma mutyzm wybiórczy minęło ponad 6 lat. W tej chwili mam w domu rozgadaną, bez względu na okoliczności, dwunastolatkę. Ale tak nie było zawsze. Kiedy moja córka uczęszczała do przedszkola, nie odzywała się tam do nikogo. Wtedy nie wiedziałam jeszcze z jak ogromnym lękiem codziennie musi się zmagać. Dlaczego tyle lat czekaliśmy na diagnozę i wsparcie? Niestety, to niska świadomość wśród nauczycieli oraz specjalistów spowodowała, że moje milczące dziecko było ignorowane. Nie sprawiała żadnych kłopotów nauczycielom. Była posłuszna, nie przeszkadzała w zajęciach. Nikt jednak nie widział w jakim napięciu żyła przez cały dzień. Nikt nie znał jej od innej strony, nikt nie wiedział jaka radosna i gadatliwa jest w domu.

Co więc powinno wzbudzić nasze podejrzenia i niepokój. Na początek powinniśmy zwrócić uwagę na niespójność zachowania dziecka. Jeśli dziecko jest wesołe, gadatliwe, zainteresowane tym co dzieje się wokół niego, chętnie nawiązuje relacje i podejmuje rozmowy z rodziną w domu, ale poza nim w przedszkolu, szkole lub miejscach publicznych jest zupełnym przeciwieństwem samego siebie, wtedy należy zwrócić baczną uwagę na detale.

Jakie cechy charakteryzują dziecko z mutyzmem wybiórczym? Przede wszystkim można zauważyć je wtedy, kiedy dziecko nie czuje się bezpiecznie. Najczęściej jest to przedszkole lub szkoła, ale również może być to kawiarnia, plac zabaw czy mieszkanie cioci.

W tych sytuacjach dziecko może:
 - nie odzywać się do nikogo,

 - mówić szeptem do mamy lub taty,

 - komunikować się gestami,

 - unikać kontaktu wzrokowego,

 - nie podejmować żadnych działań,

- mieć kamienna twarz, która nie wyraża żadnych emocji lub mieć sztuczny uśmiech

- obgryzać usta paznokcie kołnierzyk, ssać palce lub w inny spokój próbować obniżyć napięcie.

- nie używać zwrotów grzecznościowych (są one bardzo trudne)

- czuć duży niepokój, gdy są zmuszane do mówienia lub robienia czegoś na co nie są gotowe

- być nadwrażliwe na dotyk, zapach, dźwięki z otoczenia lub tłum ludzi,

- mieć znacząco obniżoną samoocenę,

- być perfekcjonistą,

- nie lubić zmian, szczególnie tych, które są zaskoczeniem,

- nie lubić być w centrum uwagi, dlatego stara się być niewidzialne.

Te cechy nie muszą występować jednocześnie, bo każde dziecko będzie reagować w trochę inny sposób. Co zrobić więc, kiedy rozpoznacie u jakiegoś dziecka niepokojące objawy? Przede wszystkim nie powinniście ich ignorować. Czasami ludzie z boku zauważą więcej niż widzą rodzice, którzy znają dziecko dobrze, ponieważ codziennie z nim przebywają. Często również rodzice wyręczają swoje dzieci w mówieniu, nie zdając sobie z tego sprawy, bo jest to nawyk, który jest z nimi przez lata. Niestety on silnie utrwala milczenie dziecka. Zdarzyło mi się spotkać z rodzicem, który twierdził, że jego dziecko nie ma żadnego problemu z komunikacją zawsze DO NIEGO się odzywa. Powiedziałam wtedy, aby był czujny, a kiedy spotkamy się następnym razem ja zadam dziecku jakieś proste pytanie, aby udowodnić, że dziecko mówi tylko do niego (rodzica), a nie do obcych osób. Kiedy to nastąpiło, rodzic od razu odpowiedział za dziecko, nie czekając nawet na to czy pociecha jest w stanie sama odpowiedzieć. Kiedy padła odpowiedź rodzica, przekazałam mu odpowiednie spojrzenie. Przy okazji spotkania sam na sam usłyszałam: „miałaś rację, ja zawsze za nią odpowiadam, ona nigdy sama nie mówi nic do nikogo obcego, ani nawet do znajomych. Tak naprawdę ona odzywa się tylko do mnie.”

Czego jeszcze oczekiwałabym od otoczenia, rodziny i znajomych? Byłabym bardzo wdzięczna gdybyście po pierwsze nie zniechęcali rodziców do wizyty u specjalisty i do szukania odpowiedzi na pytanie: dlaczego moje dziecko nie mówi? Natomiast kiedy u dziecka zostanie zdiagnozowany mutyzm  wybiórczy, chciałabym abyście wszyscy włączyli się w jego terapie. Jest to bardzo ważne, aby nikt z was nie wywierał presji na mówienie, ale zamiast tego stwarzał okazję do rozmowy. O tym jak to robić możecie poczytać na stronie fundacji www.mutyzm-wybiorczy.org.pl.

Acha, jeszcze jedno – mutyzmem wybiórczym (zaburzeniem lękowym) nie da się zarazić przez wspólną zabawę, dlatego pozwalajcie Waszemu dziecku bawić się z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym. Przyjaciele są dla naszych dzieci na wagę złota. Przy okazji możecie nauczyć Wasze pociechy tolerancji dla innych, którzy nie są perfekcyjni.

Anna Strzelecka

Zapraszam też na stronę fundacji, której celem jest niesienie pomocy dzieciom i dorosłym dotkniętym mutyzmem - wystarczy, że klikniecie w link https://www.facebook.com/FundacjaMutyzmWybiorczyReaktywacja/